ورود به نسخه تحت وب کتابخانه تحقیقاتی شورای کتاب کودک
کتابخانه تحقیقاتی و اسناد
کتابخانه تحقیقاتی شورای کتاب کودک، مجموعه ای از منابع چاپی و غیر چاپی کودک و نوجوان و منابع نظری درباره ادبیات کودک و نوجوان است. این مکان شامل دو بخش فنی و خدماتی است که زیر نظر شورای مدیریت ادبیات کودکان و نوجوانان فعالیت میکند.
تاریخچه
فکر تأسیس کتابخانه تحقیقاتی شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۳، در پی تصمیم هیئت مدیره مبنی بر تقسیم فعالیتهای شورا به چهار گروه اصلی شکل گرفت. این چهار گروه عبارت بودند از کتابخانه، باشگاه کتاب، ترویج کتاب و نشریات. در آن زمان هدف، ایجاد کتابخانه تحقیقاتی بود تا مربیان، پژوهشگران و ناشران ادبیات کودک از آن بهرهمند شوند. در سالهای ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸، یکی از اهداف آتی هیئت مدیره، تشکیل کتابخانه تحقیقاتی ادبیات کودک با یک کارمند ثابت بود.
در بهار ۱۳۴۹، هیئت مدیره اساس نامه کتابخانه تحقیقاتی را تصویب کرد و از آن تاریخ، مقدمات تأسیس کتابخانه با ۲۰۰۰ نسخه کتاب فراهم شد. کار تنظیم و آماده سازی کتابها با همکاری آقای ساکتی، از نیمه سال ۱۳۵۲ آغاز شد و در تابستان سال ۱۳۵۳ پایان یافت. سپس کتابخانه رسماً با دو کتابدار نیمه وقت (نه ساعت در هفته) کار خود را آغاز کرد.
شورا در پاییز سال ۱۳۵۴ در آپارتمان استیجاری در خیابان ایرانشهر مستقر شد.؛ در آن زمان، خانم شهناز خانلو کتابهای انبارشده در زیرزمین موسسه ملی روان شناسی را در مکان جدید قرار داد. ایشان تا سال ۱۳۵۶ مسئولیت کتابخانه را به صورت داوطلب بر عهده داشتند. در این سال شورا از یک کتابدار متخصص نیمه وقت، خانم نسرین دخت عماد خراسانی دعوت به کار کرد. وی تا سال ۱۳۷۵ با کمک نیروهای داوطلب که تحت نظارت ایشان آموزش دیده بودند، سرپرستی کتابخانه را بر عهده داشت. از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۲خانم شهلا افتخاری سرپرستی کتابخانه را بر عهده داشتند.
شورا از بدو تأسیس تاکنون به بررسی آثار چاپ شده برای کودکان و نوجوانان پرداخته است و در طی این مدت، مجموعههای نسبتاً کاملی بدون رعایت اصل “مناسب بودن یا نبودن” گردآوری کرده است (۴۰۰۰۰ نسخه). به این مجموعهها باید کتابهای مرجع و نظری در حوزهی ادبیات بزرگسال و کودک و نوجوان، روان شناسی، تعلیم و تربیت و هنر را افزود. مجموعه لاتین کتابخانه شامل منابع نظری و آثار نویسندگان و تصویرگران مطرح جهان است ( ۶۰۰۰ نسخه )، که به صورت شخصی، یا طی سیزده دوره داوری جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن، توسط داوران ایرانی، به کتابخانه اهدا شده است.
سایر منابع کتابخانه شامل اسناد فارسی و لاتین (۱۲۷۰ مورد)، پایان نامه (۱۵۲ مورد)، کتابهای پارچه ای و حسی – لمسی (۵۶ عنوان)، کتاب گویا (۱۲۰ عنوان)، سی دی و نوار کاست، از مجموع سی و یک دوره کارگاه های آشنایی مقدماتی با ادبیات کودک و نوجوان، سخنرانیهای تخصصی، همایشها، گزارشهای سفر و دیگر مراسم (بیش از ۷۵۰ عنوان)، پوستر (بیش از ۵۰۰ مورد)، نشریات (۶۵ عنوان) و عکس است.
منابع کتابی بر اساس قوانین انگلوآمریکن و رده بندی دهدهی دیویی فهرست نویسی و رده بندی شده و برای ذخیره و بازیابی اطلاعات از نرم افزار جامع پارس آذرخش استفاده میشود. بازیابی منابع از طریق برگه دان نیز امکان پذیر است.
دانشجویان رشته کتابداری به عنوان کارورز یا داوطلب، گاهی بخشی از منابع ر ا سازماندهی میکنند.
خانم لیلا ترکاشوند از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۵، خانم فرناز قدسی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷ و خانم فخری پرنده شب از سال ۱۳۷۸ تا سال ۱۳۸۸ به عنوان کتابدار همکاری داشتند. در حال حاضر خانم سمیرا بابالوئی مسئول کتابخانه تحقیقاتی و خانم زینب رضایی به عنوان کتابدار فنی(فهرست نویس) هستند که فعالیتها و خدمات عمومی کتابخانه را بر عهده دارند. خانمها فاطمه مرتضایی فرد ، شهلا افتخاری و ناهید جباری نیز به عنوان مشاوران کتابخانه با همکاران کتابدار به طور منظم در ارتباط هستند و کتابخانه از تجربیات ایشان بسیار بهره میبرد. خانم زهرا جهاندوست از سال ۱۳۷۸ کارهای حروف چینی مربوط به کتابخانه و سایر فعالیتهای شورا را بر عهده دارد.
فعالیتها و خدمات کتابخانه
- ثبت و آماده سازی منابع دریافت شده
- انتخاب و تهیه کتابهای نظری در مورد ادبیات کودکان و نوجوانان
- ارائه خدمات کتابخانه ای به کلیهی مراجعان و خدمات مشاوره ای به دانشجویان
- همکاری در تهیه کتابشناسی توصیفی – تحلیلی سالانهی آثار منتشر شده برای کودکان و نوجوانان (تهیه کلیدواژه آثار و نمایه)
- نمایه سازی نشریات تخصصی ادبیات کودکان و نوجوانان
- راه اندازی ساختمان آرشیو پنجاه ساله شورا در مکان دیگر با حدود ۴۸۳۴۴ برگ سند مربوط به شورا و فعالیتهای آن
- همکاری با کتابخانه حسینیه ارشاد در جهت انجام پروژه طرح دیجیتال کردن منابع قبل از سال ۱۳۵۷ و تهیه اسکن از آنها
- همکاری در اجرای پروژهها و طرحهای شورا از جمله: آموزش کتابداران و تجهیز و ساماندهی ۶۰ کتابخانه آموزشگاهی مدارس بم، تجهیز و ساماندهی ۱۵ کتابخانه میهمانشهرها (اردوگاه های پناهندگان)، تهیه منابع برای ۲۰۰ مهد کودک روستایی، تجهیز کتابخانه فرهنگسرای اسفدن (مربوط به انجمن حمایت از حقوق کودک)، تجهیز و راه اندازی کتابخانه کانون اصلاح و تربیت و … • همکاری در برگزاری همایشها و سمینارهای شورا در قالب ارائه نمایشگاه (داخلی و بینالمللی)، تهیه کتابشناسی های موردی مانند “آثار توران میرهادی”، آثار “نادر ابراهیمی”، آثار “عباس یمینی شریف”، “چهره کودک معلول و بیمار در ادبیات کودکان و نوجوانان”، “۱۰۰ کتاب با موضوع خشونت در اجتماع، خانواده و مدرسه”، “آثار ترجمه شده از ادبیات آلمانی”، “مولانا جلالالدین محمد بلخی (بازنویسی و بازآفرینی برای کودکان و نوجوانان) “، “محیط زیست برای کودکان و نوجوانان (به مناسبت جشنواره کودک، صلح، محیط زیست) “،” نجوم در کتابهای کودکان و نوجوانان” و …
- طرح بامداد کتابخانهها که از سال ۱۳۹۳ به خانه کتابدار منتقل شد، تمرکز این طرح بر فعالتر کردن کتابخانه های موجود، انتخاب مناطق محروم در سراسر کشور با توجه به اولویتها برای تاسیس کتابخانه های جدید، ترویج کتابخوانی در محل کتابخانه توسط کارشناس و آموزش افراد محلی برای ادامه ترویج کتابخوانی، ارتباط منسجم و ثابت حضوری و غیر حضوری با هر کتابخانهی زیر پوشش است.
- همکاری در برگزاری کارگاه آشنایی با ادبیات کودک و نوجوان که هر ساله در محل کتابخانه تحقیقاتی برگزار میگردد.
برگزاری جلسات کمیته کتابخانه تحقیقاتی
- حضور یک نماینده ثابت در شورای مدیریت و برنامه ریزی و اجرایی ادبیات کودکان و نوجوانان، و نیز کمیته بررسی و پژوهش و نقد
- عضویت در “کمیته کتابداری کودکان و نوجوانان” در کنار همکاران کتابخانه ملی، حسینیه ارشاد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، خانه کتابدار و ترویج خواندن
- پذیرش گروه های مختلف بازدید کننده از کتابخانه شامل: دانشجویان، دانش آموزان مدارس، کتابداران مناطق مختلف آموزش و پرورش و …
- تنظیم و به نمایش گذاشتن نشریات تخصصی ادبیات کودکان و نوجوانان و منابع انتشاراتی سازمانهای مرتبط با حوزهی کودکان و نوجوانان
- همکاری با سایت کتابک در بخش کتابداران و …
- همکاری با کمیته خرید کتاب برای گروه های بررسی.
آییننامه امانت
* امانت به اعضای شورای کتاب کودک
افرادی که عضو شورای کتاب کودک بوده و حق عضویت سال جاری را پرداخت کرده باشند میتوانند از منابع کتابخانه استفاده نمایند. محققان و پژوهشگرانی که عضو شورا نیستند نیز میتوانند با پرداخت حق عضویت کتابخانه( ده روزه، یک ماهه و سه ماهه و شش ماهه) با رعایت قوانین کتابخانه، از منابع استفاده کنند.
تبصره- در صورت نیاز با ارائه شناسنامه یا کارت ملی میتوانند منابع را (هر بار حداکثر ۲ کتاب) جهت تهیه کپی تا ۲ ساعت از کتابخانه خارج نمایند.
* امانت به سازمانها و نهادهای دولتی و غیردولتی
مراجعینی که جهت برنامه های خاص سازمان خود، نیاز به منابع کتابخانه تحقیقاتی دارند، با ارائه نامه از طرف سازمان مربوطه میتوانند آثار مورد نظر را به مدت کوتاه از کتابخانه تحقیقاتی امانت بگیرند.
کتاب
۱-کتابهای کودک و نوجوان و مرجع
الف – کتابهایی که قبل از سال ۱۳۵۷ منتشر شده است، به شرط داشتن دو نسخه از آنها در زمان محدود امانت داده میشود ولی در غیر این صورت امانت داده نمیشود و برای تهیه کپی به مدت حداکثر دو ساعت (با سپردن شناسنامه متقاضی) در اختیار اعضاء قرار میگیرد.
ب- کتابهای تک نسخه بعد از سال۱۳۵۷ به مدت سه روز (چهارشنبه، پنجشنبه، جمعه) هر بار یک کتاب امانت داده میشود.
تبصره – در صورت نیاز، امانت گیرنده باید کتاب را در اسرع وقت به کتابخانه تحویل دهد.
ج- کتابهای بیش از یک نسخه به مدت یک هفته (دو کتاب) امانت داده میشود. در صورت نیاز میتوان این مدت را تمدید کرد.
* تعداد کتابهای در دست مطالعه در کتابخانه در یک نوبت، حداکثر ۶ جلد است.
* اعضاء شورا جهت تهیه منابع (بیش از شش جلد) برای برنامه های خاص نظیر کارگاه آشنایی با ادبیات کودکان و نوجوانان، پروژه های شورا، همایشها، سخنرانیها و … حداقل سه روز قبل از زمان امانت، با کتابخانه تحقیقاتی تماس بگیرند.
۲- پایان نامه
الف – پایان نامهها امانت داده نمیشود و کپی از صفحات آن امکان پذیر نیست. استفاده از پایان نامه در محل کتابخانه تحقیقاتی در صورت ذکر موضوع و نام استاد راهنما در معرفی نامه دانشجو بلامانع است. در ضمن هر پایان نامه جهت استفاده کلی و منابع آن یک بار در اختیار مراجعه کننده قرار میگیرد.
* کلیه پژوهشگران باید مشخصات کامل پایان نامه را در فهرست منابع خود ذکر نمایند.
دیرکرد
الف- در صورت تأخیر در برگردان آثار، امانت گیرنده باید مبلغ ۵۰۰۰ ریال در ازای هر روز دیرکرد به شورا بپردازد. در صورت رعایت نکردن ضوابط، کتابخانه میتواند نسبت به قطع امانت تصمیم بگیرد.
ب – در صورت گم شدن کتاب، امانت گیرنده باید کتاب را خریداری کند و یا برابر قیمت آن را به کتابخانه بپردازد.
تبصره – در صورت موجود نبودن کتاب در بازار، کپی کتاب باید از سوی امانت گیرنده تهیه ، صحافی و تحویل داده شود.
نشریات و اسناد فارسی – لاتین
نشریات و اسناد امانت داده نمیشود. استفاده از آنها در کتابخانه بلامانع است و جهت کپی حداکثر به مدت ۲ ساعت میتواند در اختیار اعضا قرار گیرد .
متقاضیان غیر عضو نیز با در دست داشتن شناسنامه میتوانند حداکثر به مدت ۲ ساعت جهت کپی آنها را در اختیار داشته باشند.